moelijke partner, waaromHeb je een moeilijke partner? Hier leg ik uit waarom je op een moeilijke man of vrouw bent gevallen en hoe je met hem of haar kunt omgaan. Maar ook sta ik stil bij de vraag: en wat maakt jou moeilijk voor je partner?

Niemand is 100% moeilijk

Niemand ís moeilijk. We hebben allemaal moeilijke kanten, we doen moeilijk, maar daar vallen we niet mee samen. We zijn veel meer dan wat moeilijk aan ons is. Het is altijd helpend om anderen niet te objectiveren, maar als volledig mens te blijven zien. Neemt niet weg dat die moeilijke kanten er wel degelijk zijn en je daar last van kunt hebben. We noemen iemand vaak moeilijk als hij of zij asociaal gedrag vertoont of karaktereigenschappen heeft waar we moeilijk mee kunnen omgaan. Iemand die snel boos wordt, zich niet uitspreekt, niet afstemt, veel kritiek heeft, zich egoïstisch of egocentrisch gedraagt, vaak slecht gehumeurd is, lichtgeraakt is, niet open staat voor feedback, of slechte omgangsvormen heeft. Dat jij op hem of haar bent gevallen en er moeilijk mee kunt omgaan, heeft te maken met waar jij zelf vandaan komt.

Waarom val je op een moeilijke partner?

We vallen niet op een partner die, als je het rationeel zou bekijken, goed bij ons past, maar op iemand waar we een bepaald gevoel bij hebben. Een bekend gevoel. Dit maakt bijvoorbeeld dat iemand die een afstandelijke ouder had, later vaak ook voor een partner kiest met een afstandelijke houding. Als je iemand tegenkomt die je op de een of andere onbewuste manier een bekend gevoel geeft, sta je meer voor deze persoon open. Dit maakt dat je daarmee sneller een relatie aangaat. Zelfs als je bewust voor een totaal andere partner kiest dan hoe je vader of moeder was, zal er iets wezenlijks zijn dat je een bekend gevoel geeft. Dus hoewel je vader bijvoorbeeld alcoholist was en je man geen druppel drinkt, kun je je bij hem om een andere reden onveilig voelen.

Moeilijke partners in de praktijk

Ik kom dit veel tegen in mijn praktijk. Zo is de klant die als jong meisje al voor haar alcohol verslaafde moeder zorgde, nu getrouwd met een alcoholist die vreemdgaat. Zichzelf wegcijferen doet ze haar hele leven al. De verantwoordelijkheid nemen voor anderen ook, daarom kan ze hem niet verlaten. Dat druist in tegen een diep geworteld gevoel dat ze eerst voor de ander moet zorgen. Nog een voorbeeld: De vrouw die 8 jaar lang een geheime relatie had. Haar omgeving dacht al die tijd dat ze vrijgezel was. Haar vriend vond dit nodig omdat zijn (Marokkaanse) ouders haar niet accepteerden. Ondertussen ging hij vreemd. Hoe het mogelijk was dat ze akkoord ging met zijn wens?  Haar dominante moeder eiste vroeger dat ze geheim hield dat haar vader niet haar echte vader was.

Wat maakte jouw ouders moeilijk?

Als je wilt weten wat jouw partner nou precies moeilijk voor jou maakt, kun je kijken naar je ouders. Hoe waren die vroeger? Hoe gingen zij met elkaar om en met jou? Hoe afstandelijk of symbiotisch waren zij? Hoe kritisch, rationaliserend, ontkennend? Gedroegen ze zich als slachtoffer (alle overkomt me) of aanklager (alles ligt aan de ander)? Waren ze autonoom of afhankelijk? Wat maakte hen moeilijk voor elkaar en voor jou? Wat herken je daarvan nu in jezelf, je partner en je relatie? Hoe voelde jij je daarbij? Hoe ging je er als kind mee om?

Wat maakt jou moeilijk als partner?

Het is wat te eenzijdig om alleen met de vinger naar de ander te wijzen. Vandaar deze vraag. Ook als je partner is vreemdgegaan is dit een goede vraag. Het voorkomt dat jullie in dader-slachtoffer rollen komen. Overspel is nooit jouw schuld als je partner vreemdging, maar je bent geen machteloos slachtoffer. Dus vraag jezelf af: wat maakt mij moeilijk in een relatie? En hoe is dit voor mijn partner? Wat ervaart hij of zij, voelt hij of zij daarbij? Als je goed kunt reflecteren, ben je realistischer, flexibeler, heb je meer compassie en sta je meer open voor feedback. Het kan moeilijk zijn je eigen tekortkomingen onder ogen te zien als je bent belazerd. Misschien is dit ook nog niet het moment. Hoe dan ook: wat jou ook moeilijk maakt als partner, het is nooit de oorzaak van vreemdgaan. De verantwoordelijkheid ligt bij de overspelige zelf.

Omgaan met een moeilijke partner

Vaak als je partner zich gedraagt op een manier die je onbewust herkent van vroeger, schiet je zelf in een ‘kindtoestand’. Je reageert vanuit een aangeleerd patroon. Je bent als kind vaak machteloos tegenover je ouders, daardoor ontstaat vaak het patroon van aangeleerde hulpeloosheid. Of misschien trok je je als kind terug en doe je dat nog steeds. Als volwassene kun je je reactie veranderen. Door niet passief of agressief te communiceren, maar assertief – duidelijk en met respect – kom je verder. De geweldloze communicatie is een effectieve methode hiervoor. Je communiceert met respect over behoeften en gevoelens en doet concrete verzoeken. Dus je zegt bijvoorbeeld: “Je zit vaak op je mobiel (hou het bij de feiten en gedrag). Ik ben dan bang dat je mij weer bedriegt en heb stress (emotie). Kunnen je minder op je mobiel zitten als we samen zijn?”

Praten met een moeilijke partner

Ik begrijp dat het makkelijker gezegd is dan gedaan: geweldloos communiceren. Vaak is er veel onvrede opgebouwd, waardoor je al snel toch agressief communiceert. Het is niet erg als je boos bent, maar verwijten leiden tot defensieve reacties of terugtrekkende bewegingen. Zie verder deze blog over woede.

Belemmeringen overwinnen

Ook kan het zijn dat je het gesprek niet aangaat met je partner omdat iets je blokkeert. Dat kan een gedachte zijn (het heeft geen zin), of angst voor boosheid, conflict, afwijzing. De gedachte of overtuiging is natuurlijk geen feit. Je weet het pas als je het hebt geprobeerd. En de angst vraagt acceptatie, zelfcompassie en moed: erkennen dat dit eng voor je is, aardig tegen jezelf praten en moed verzamelen. Wachten tot de angst weg is werkt niet, het is uiteindelijk een kwestie van met de angst onder de arm de stap zetten. Natuurlijk kun je ook hulp krijgen als je het niet durft of het niet goed gaat. Ik geef relatietherapie aan stellen die problemen hebben door vreemdgaan of verliefdheid op een ander. Daarnaast coach ik mensen individueel bij problemen door vreemdgaan of verliefdheid op een ander.