Heeft je partner een affaire en stopt hij er niet mee? Of misschien stopt hij wel, maar valt hij steeds terug in het oude gedrag? Dit is wat jij kunt doen om je partner te stoppen met vreemdgaan.
(Waar ik ‘hij’ en ‘hem’ schrijf, kan het ook ‘zij’ en ‘haar’ zijn.)
Mijn visie is dat als je partner een affaire heeft, en niet voor de minnaar of minnares kiest, het de moeite waard is om voor jullie relatie te knokken. Ook als jij of je partner twijfelt over bij elkaar blijven, kunnen jullie het beste eerst onderzoeken of jullie samen nog gelukkig kunnen worden. Met zowel de relatie als de affaire doorgaan, helpt je partner niet om duidelijk te krijgen wat hij wil. Om jullie relatie een kans te geven, moet de affaire stoppen. Het contact met de ander moet verbroken worden. Daarover gaat deze blog. Pas na het stoppen kan er echt gewerkt worden aan onderzoek, herstel, verbetering en vergeving.
Er is hoop als je partner niet vanzelf stopt met de affaire
Vaak stopt een affaire als deze bekend is geworden. De meeste mensen die vreemdgaan schrikken zo van de reactie van hun partner dat ze het contact met de ander verbreken. Maar het komt geregeld voor dat de overspelige een terugval heeft en weer contact met de minnares opneemt. Ook komt het voor dat de overspelige ‘gewoon’ niet stopt met de affaire. Dit betekent niet dat er geen hoop is. Ik heb in mijn praktijk gezien dat een affaire kan stoppen, ook als het moeilijk is. Je hebt natuurlijk wel grenzen. Het is heftig als je partner contact houdt met de minnaar of minnares. Het kan langer duren en er kunnen meer terugvallen zijn dan jij aankunt. Het is belangrijk dat je steun zoekt en goed voor jezelf zorgt, en lief voor jezelf bent.
Steeds weer vreemdgaan en seksverslaving
Als je partner serieel vreemdgaat met steeds een ander, kan er sprake zijn van een seksverslaving. Jij kunt je partner dan niet stoppen met vreemdgaan. Hij heeft professionele hulp nodig.
Waarom stopt je partner niet (definitief) met vreemdgaan?
De belangrijkste reden is dat hij op de korte termijn gericht is. Zo lang jij en de minnares de relatie met hem niet verbreken, is het voor hem op korte termijn minder pijnlijk om door te gaan dan met de affaire te stoppen. Hij hoeft nu (nog) niet te kiezen en stelt zo de onvermijdelijke pijnlijke breuk en rouw uit. Jouw stress, verdriet, boosheid en angst dringen waarschijnlijk niet echt tot hem door. Vaak zitten mensen die vreemdgaan emotioneel achter een muurtje, ze zijn emotioneel uit contact met jou gegaan om dit te kunnen doen.
Je partner stopt dus niet met vreemdgaan omdat hij pijn vermijdt
We zijn van nature gericht op snelle bevrediging van behoeften en pijn vermijden. Daardoor is het lastig om nu iets te doen wat niet fijn voelt (bijvoorbeeld honger hebben), omdat dit beter is voor later (een gezond gewicht). Zo kan ook doorgaan met vreemdgaan makkelijker zijn dan stoppen. Stoppen met vreemdgaan betekent afscheid nemen en dat doet pijn. En terwijl je partner rouwt moet hij ook de schade aan de relatie herstellen, antwoorden vinden en er voor jou zijn. Daarbij kan hij schuld- en schaamtegevoelens niet langer verdoven door seks met de minnares. Die steken dan dus ook meer de kop op.
Je partner stopt niet met vreemdgaan omdat hij verliefd is
Dat iemand verliefd wordt op een ander komt vaak voor. Het is lastig, want je bent jezelf niet als je verliefd bent. Dopamine en adrenaline beïnvloeden hoe je partner zich voelt en doet. Verliefdheid onderdrukt ook angst, plaats het geweten op de achtergrond en belemmert verstandig nadenken. Daardoor gaan mensen meer risico nemen. Verliefdheid is een trucje van de natuur en heeft maar één doel: voorplanting. Je ziet daarvoor degene waar je verliefd op bent door een roze bril. Tegen de natuur ingaan is behoorlijk lastig. Verliefdheid laat in de hersenen dezelfde sporen na als een cocaïneverslaving. En een affaire stoppen veroorzaakt dezelfde pijn als cold turkey afkicken.
Je partner stop niet met de affaire omdat hij gehecht is aan de minnares
Wij mensen zijn hechtende wezens. De natuur heeft ons uitgerust met hechting zodat we samenleven met anderen, want alleen zijn we te kwetsbaar. Hechting in relaties zorgt dat de ander je raakt, dat je voor elkaar zorgt, elkaar steunt en close wilt zijn. Door seks maakt je lichaam oxytocine aan, een hechtingshormoon. Maar ook door elkaar in de ogen te kijken, aan te raken en persoonlijke gesprekken te voeren ontstaat hechting. Zo raken vreemdgangers ook gehecht aan hun minnaar of minnares. Die hechting maakt het pijnlijk om het contact met iemand te verbreken.
Je partner stopt niet met de affaire omdat hij gemanipuleerd wordt
Ook dit komt voor bij affaires. Het gebeurt vaker bij onzekere mensen, zij hebben nogal eens een affaire met iemand met borderline of narcisme. Een affaire met een moeilijk, heftig of naar persoon houdt hem in de greep, omdat dieptepunten om de zo veel tijd worden afgewisseld met een hoogtepunt. De dieptepunten zorgen dat een hoogtepunt intenser wordt ervaren. En de hoogtepunten zorgen dat de dieptepunten doorstaan kunnen worden. De energie die je partner moet investeren, zorgt dat hij extra gehecht raakt. In enige mate speelt dit ook als de minnaar of minnares zelf ook bezet is, ook als er geen manipulatie is. Je partner ‘heeft’ haar niet echt. Dat maakt het intenser.
Je partner stopt niet met vreemdgaan omdat hij daarin iets belangrijks vindt
Meestal gaat het bij vreemdgaan niet om de ander, maar om wie je partner kan zijn bij de ander. Vaak komen onderdrukte kanten van iemand naar boven. Hij kan bijvoorbeeld mannelijker, avontuurlijker, zelfverzekerder, gepassioneerder, machtiger, romantischer, afhankelijker, opener, gevoeliger, moediger, kwetsbaarder zijn bij de minnares. Misschien voelt hij zich autonomer door het overspel (bij bindingsangst/vermijdende hechtingsstijl), of vindt hij juist de diepere emotionele verbinding waar hij naar verlangde (verlatingsangst/angstige hechtingsstijl). In de affaire is dit makkelijker dan in de relatie, want het is eng om af te wijken van het beeld dat je partner van jou heeft.
Nog twee belemmeringen van je partner om te stoppen met de affaire
- Misschien is je partner bang dat zijn minnares hem gaat schaden, door bijvoorbeeld mails en foto’s rond te sturen. Daar kun je naar vragen.
- Misschien heeft je partner een persoonlijkheidsstoornis zoals narcisme. Veel mensen met de narcistische persoonlijkheidsstoornis gaan vreemd. Dit is niet te veranderen. Toch hebben de meeste vreemdgangers niet deze stoornis.
- Het kan ook zijn dat je partner niet wíl stoppen en niet durft te zeggen dat hij wil scheiden. Hij wil jou geen pijn doen, is bang voor boosheid, wil de kinderen niet missen, of wat dan ook. Scheiden is doodeng voor de meeste mensen.
Hoe stop je je partner met vreemdgaan?
Praten en proberen je partner te begrijpen is belangrijk. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Ik wil dit snappen en weten wat er in je omgaat, wat je denkt en voelt.” Uiteraard is het andersom nodig dat je partner zich in jou verplaatst, jouw gevoelens begrijpt en erkent. Daarvoor is het dus nodig dat je die uit. Wees ook niet bang om boosheid te tonen, boosheid helpt je te vechten voor wat belangrijk voor je is en je grenzen aangeven. Dit betekent natuurlijk niet dat schelden en dreigen een goed idee is. Het kan moeilijk zijn voor je partner om open te staan voor jouw gevoelens. Je kunt dan zeggen: “Het is belangrijk dat ik kan zien dat het jou raakt hoe dit voor mij is.”
Ga niet bovenop je partner zitten en probeer ook echt te luisteren. Anders kom je al snel in het patroon van ‘aanvallen/verwijten/pushen/trekken’ <-> ‘afhouden/terugtrekken/defensief’. In dit patroon versterk je elkaars neiging en is er geen echt gesprek mogelijk. Plan het gesprek ook, zodat er echt tijd en aandacht is. Wat kan werken is dat je zegt: ‘Kunnen we vanavond praten?’ Jouw vragen zetten je partner aan het denken.
Hoe stop je een verliefde partner met vreemdgaan?
Dit is moeilijk, want je kunt een verliefdheid niet uitzetten. Wat je wel kunt doen is ernaar vragen: “Ben je verliefd?” En erkennen dat dit kan gebeuren. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Ik hoop dat je de verliefdheid niet laat bepalen wat je doet. Het is een roes.” Misschien dat je partner daar tegenin gaat. Hij voelt het niet zo, maar het is wel belangrijk om iets nuchters over de verliefdheid te zeggen. Je kunt ook zeggen: “Ik las dat het kan voelen alsof je je soulmate hebt gevonden. Verliefdheid zorgt voor stofjes in je brein die hetzelfde effect hebben als drugs.” Probeer hem verder niet te overtuigen.
Wat kun je nog meer doen om je partner te stoppen met vreemdgaan?
Hoewel het heel pijnlijk kan zijn dat je partner bij een ander iets belangrijks vindt, is het nodig hierover te praten. Natuurlijk is dit geen excuus voor het vreemdgaan. I did it because of you bestaat niet. Maar het overspel kan belangrijke inzichten in je partner geven. Dus vraag bijvoorbeeld: “Wat miste je, waar was je naar op zoek? Hoe anders ben je bij haar?” Niet elke affaire ontstaat omdat er iets mis is met de vaste relatie. Het kan ook te maken hebben met een midlife, verlies van een dierbare, depressie, verslaving, enz.
Geef niet te snel op en benoem de consequenties van doorgaan
Misschien gaat je partner jou uit de weg, wil hij niet praten. Blijf het proberen. Benoem wat de consequenties kunnen zijn van doorgaan met vreemdgaan: meer schade, meer stress voor jullie beide en een steeds kleinere kans dat jullie relatie deze crisis overleeft. Je kunt ook benoemen wat de consequenties zouden zijn als jullie relatie strandt. Probeer dit niet aanvallend te doen en gebruik het niet om te manipuleren. Bijvoorbeeld: “Als we uit elkaar gaan, zien we allebei de kinderen minder. Daar ben ik bang voor, ik zou ze missen. Hoe zit dat bij jou?”
Hoe ik mensen die niet kunnen stoppen met hun affaire begeleid
Ik zie veel cliënten die het niet lukt om te stoppen met vreemdgaan. Zij zijn vaak erg vermijdend. Ze zijn bang om zich verdrietig te voelen, bang om een verkeerde keuze te maken, en als hun overspel bekend is, ook bang dat dit ze nooit vergeven wordt, dat hun partner ze nooit meer zal vertrouwen. Ik help cliënten met hun emoties en behoeften: ze toelaten, onderzoeken, uiten en reguleren. Dat kan het wat makkelijker maken om stappen te zetten. Vooral angst en schaamte blokkeren om iets moeilijks aan te gaan. Ook laat ik ze met een oefening in de schoenen van hun partner staan. Hoe is het aan die kant?
Hoop en vertrouwen
Ik geef ook hoop en vertrouwen: ze kunnen echt wel wat hebben. En de nare gevoelens gaan voorbij, evenals dit heftige hoofdstuk in hun leven. Ze kunnen er zelfs sterker uitkomen en hun relatie ook. Ik probeer ook hun focus naar de vaste relatie te verleggen. Vaak is het belangrijk voor ze dat ze hun eigen behoeften beter kennen en de verantwoordelijkheid nemen om daar op een goede manier invulling voor te vinden. Ze beter uiten, vragen om aandacht, ruimte of wat dan ook. Daarnaast onderzoeken we welke gedachten en overtuigingen belemmeren om te stoppen met de affaire. Welke verhalen vertelt hij zichzelf? En kloppen die wel? Tot slot geef ik informatie, over bijvoorbeeld verliefdheid en hechting.
Vragen die ik cliënten stel die niet kunnen stoppen met de affaire:
- Wat vind je in de affaire dat je misschien niet wilt missen?
- Wat betekent je minnaar/minnares voor je?
- Welke rol speelt seks?
- Hoe ben je in de affaire? Wat vind je daar fijn of leuk aan?
- Hoe ga jij om met jouw behoeften?
- Wat voor man/vrouw wil je zijn? Waar zou je echt achter staan?
- Over welke waarden hebben we het dan?
- Als je 80 bent en je kijkt terug op deze tijd, wat wil je jezelf dan zien doen?
- Welk beeld heb je van vaste relaties?
- Hoe zie jij verliefdheid? Wanneer was je nog meer verliefd? Hoe verliep die verliefdheid?
- Wat staat je in de weg om te stoppen of een keuze te maken?
- Wat kun je veranderen en wat heb je misschien te accepteren?
- Welk verlies heb je te nemen als je stopt met vreemdgaan?
- Wat zou het ergst zijn aan stoppen?
- Wat zou het moeilijkst zijn aan doorgaan?
Jij kunt ook stoppen, of een grens stellen
Het is belangrijk dat jullie beide beseffen dat je partner niet de enige is die een keuze kan maken. Jij kunt ook stoppen met de relatie. Maar maak er geen spel van, zeg niet: “Als je nu niet stopt, ga ik weg”, als je dat niet meent. Wel is het belangrijk dat je je aandacht ook op jezelf richt en onderzoekt: waar ligt mijn grens? Is mijn grens bereikt? Het is moeilijk om je grens te voelen, dus dit is iets wat je jezelf steeds opnieuw kunt vragen. Het kan helpen om even afstand te nemen van de situatie, bijvoorbeeld een paar dagen alleen weggaan, om tot jezelf te komen. Als je partner beseft dat jij niet vanzelfsprekend bent, zorgt dat er misschien voor dat doorgaan lastiger wordt dan stoppen.
Tot slot
Dit is emotioneel een erg zware tijd voor jou. Het is echt belangrijk om goed voor jezelf te zorgen, met dierbaren te praten, eventueel met deskundigen, en lief voor jezelf te zijn.
Na het stoppen zijn jullie er nog niet. Je partner zal veel goed moeten maken, hard moeten werken aan herstel van het vertrouwen, er echt voor je moeten zijn. Misschien heb jij ook dingen fout gedaan waardoor jullie relatie slechter werd, daar kun je wat van leren. Maar alleen jouw partner is verantwoordelijk voor het overspel. Geen I did it because of you.