Vreemdgaan zie ik als iets wat kan stoppen, waar je van kunt helen, wat zelfs tot groei kan leiden en wat je relatie kan overleven. Maar geldt dit ook als je partner vaak vreemdgaat? Misschien is hij onlangs vreemdgegaan en was dat al vaker gebeurd? En waardoor gaat iemand vaak vreemd?
N.B. waar ik ‘hij’ schrijf, kan dit ook ‘zij’ zijn.
Vaak vreemdgaan: twee soorten
Vaak vreemdgaan, kort achter elkaar of met jaren ertussen, het kan een patroon zijn. Er zijn verschillende soorten overspel. Bij twee typen is er in de loop van de relatie vaker overspel gepleegd: het dwangmatige en het versierders bedrog. Ik zal beide typen hier uitleggen, maar iedereen is anders, dus geen enkele beschrijving zal één-op-één kloppen. In deze blog en video (onderaan) vertel ik hier meer over.
Dwangmatig vreemdgaan
Bij dwangmatig vreemdgaan is er een serie van vreemdgaan of meerdere korte affaires. Het vreemdgaan gaat vooral om een ontlading van spanning en om een gevoel van controle (tegenover dingen die erg uitdagend, moeilijk te controleren zijn). Er is even opluchting, maar er ontstaat al snel weer spanning, vaak ook omdat de overspelige over zichzelf oordeelt. Het gedrag is moeilijk of niet te beheersen, er is een sterk gevoel van benauwdheid, spanning, of onrust dat de overspelige niet kan verdragen. Mensen die op deze manier vreemdgaan doen dat vaak met steeds een ander persoon, geregeld zijn dit prostituees. Vaak kijken ze ook veel porno of wordt er seksueel gechat en wordt de manier waarop ze seks hebben in de loop der tijd extremer, om dezelfde opwinding te krijgen die helpt om spanning te ontladen. Dit kan leiden tot een seksverslaving.
Stoppen met dwangmatig vreemdgaan
Om hieruit te komen is het nodig gezond te leren omgaan met het nare gevoel, dit te leren uitzitten. Ook is het belangrijk behoeften te leren herkennen en er goed naar te handelen. Vaak is hier hulp bij nodig. Vaak ligt er ook een lage zelfwaardering aan ten grondslag die ook aangepakt moet worden. Zo was een client met dit type overspel erg succesvol en bang om van zijn voetstuk te vallen. Andere cliënten met dit type overspel werkten in een erg prestatiegerichte omgeving en waren kostwinnaar. Ze hadden ook al jong afgeleerd om hulp en steun te vragen. Geregeld ligt er ook een trauma aan ten grondslag. Voor een cliënt was presteren bijvoorbeeld heel belangrijk geworden omdat hij als kind gekleineerd was door zijn vader. Therapie is onmisbaar om te veranderen.
Indien deze vorm van vreemdgaan een verslaving is, moet dat eerst behandeld worden voor relatietherapie mogelijk is. Ik verwijs dan geregeld cliënten door naar mijn collega Syl, die veel ervaring heeft met de behandeling van verslaving.
De versierders ontrouw
Bij de versierders-ontrouw speelt iets anders. Hierbij hebben de seksuele relaties geen verband met de vaste relatie. Maar deze wordt er wel door beïnvloed omdat het geheim intimiteit in de weg staat. Mensen die steeds weer, soms met lange tussenpozen, kortstondige affaires hebben, kunnen niet goed de emotionele verbinding aangaan omdat ze ook niet goed in verbinding met zichzelf staan. Of ze kunnen diep van binnen niet echt geloven dat hun relatie goed kan blijven gaan. Het vreemdgaan geeft ze even een machtig gevoel (niet afhankelijk van hun partner). Daar komt bij dat ze vaak diep van binnen het gevoel hebben niet goed genoeg te zijn. Door de aandacht van een ander, voelen ze zich eventjes bijzonder. Ten grondslag ligt vaak een hechtingstrauma. Er is iets misgegaan in de relatie met een belangrijk persoon. Zo was een client bijvoorbeeld als jong kind door de ouders ingezet als bemiddelaar in hun slechte huwelijk. Een andere client was op een voetstuk geplaatst. In beide gevallen ben je niet echt gezien.
Hechtingsgerichte therapie, zoals EFT relatietherapie of persoonsgerichte individuele therapie, is hierbij geschikt.
Stoppen met versierders ontrouw
Bij versierders ontrouw mist iemand contact met zichzelf en is contact met een ander al snel benauwend of eng (waar blijf ik als ik de ander dichtbij laat?). Het is belangrijk om laagje voor laagje je binnenwereld te ontdekken en accepteren, ook je kwetsbaarheid. Ook is het nodig om veilige ervaringen in verbinding met dierbaren op te doen. Je kwetsbaar opstellen, steun of troost vragen, en dan merken dat de ander je niet overneemt, je autonomie niet verdwijnt. EFT relatietherapie en persoonsgerichte individuele therapie, is hierbij geschikt.
Kun je bij je partner blijven als je vaker bedrogen bent?
Voor buitenstaanders is het makkelijk praten: ga scheiden, hij verandert nooit. Maar jij weet dat je partner ook fijne kanten heeft. En ondanks bedrog kun je nog van je partner houden. Als je een gezin hebt, is scheiden nog ingrijpender. Tegelijkertijd doet het verraad pijn en vraag je je af hoe vaak je dit nog moet meemaken. Nog een keer zo’n klap krijgen, dat kun je niet verdragen. Scheiden is een grote stap, daarover lang twijfelen is normaal. En blijven is ook een optie, dit kan ook echt achter jullie komen te liggen. Niemand kan je vertellen wat goed is. Meestal stoppen deze vormen van overspel alleen als je partner serieus zijn probleem aanpakt. Vaak is therapie nodig. Relatietherapie kan ook werken.
Een advies aan de bedrogen partner
Richt je op jezelf, zorg voor jezelf, zie de realiteit onder ogen (de feiten), zoek steun en onderzoek wat jij wilt. Je kunt ook een goede coach of therapeut voor jezelf inschakelen. Neem er de tijd voor. In ieder geval zou je partner bereid moeten zijn met je te praten, rekening met je te houden, antwoorden te zoeken en geven, in therapie te gaan, schuldbewust moeten zijn en spijt hebben. Zoek een balans in ermee bezig zijn en afleiding zoeken.
Een advies aan de vaak vreemdgaande partner
Gebruik deze crisis om te groeien, jezelf beter te begrijpen, en verantwoordelijkheid te nemen door je probleem aan te pakken.
Belangrijke vraag aan vreemdgaande partner
Is er genoeg lijden en lef bij je om dit probleem echt aan te gaan? Op korte termijn is in therapie gaan misschien een grote stap, spannend, moeilijk, maar op lange termijn is blijven vreemdgaan misschien wel veel zwaarder.
Belangrijke vragen aan de bedrogen partner:
Zie je de realiteit echt onder ogen? Hoe zit het met je grenzen? Voel je die? Herken je ze? Waardoor is het misschien moeilijk je grenzen te herkennen of bewaken?
