Vreemdgaan heeft veel impact. Als het je overkomt, kan je het gevoel hebben dat dit niet meer goed komt. Maar het hoeft niet het einde van je relatie te betekenen. Hoe kun je verder na vreemdgaan? In deze blog leg ik uit wat de belangrijke stappen daarbij zijn, zoals ik heb ontdekt in mijn praktijk voor coaching en relatietherapie voor mensen met problemen door overspel. Zo kun je verder na vreemdgaan in 10 stappen.
- N.B. Daar waar ik ‘hij’ schrijf, kan het ook ‘zij’ zijn.
1 Bewaar de rust
Het is moeilijk, als de grond onder je voeten vandaan lijkt te zijn, of je je schaamt of bang bent de deur te worden gewezen, om enige rust te bewaren. Toch is het belangrijk om hier samen voor te zorgen. De relatiecrisis die ontstaat door vreemdgaan duurt meestal een tijd. Het is daarom belangrijk dat je overeind blijft en je dagelijks leven aan kunt. Ik zie vaak dat mensen veel afvallen, slecht slapen en niet goed meer functioneren. Dat is heel menselijk bij zo’n ingrijpende situatie. En dat vraagt dus veel zelfzorg: dingen doen waarbij je je normaal gesproken bij ontspant en plezier uit haalt (ook als je dat nu niet voelt), afleiding zoeken, dagelijks minimaal een half uur bewegen en genoeg uitrusten (emoties kosten veel energie).
2 Zoek support bij de schok, pijn, onzekerheid
Als je iets meemaakt dat grote impact heeft, heb je steun en troost nodig. Dat helpt je ook om door te gaan. Als je al kwetsbaarder was, door aanleg of gebeurtenissen uit je jeugd, zul je nu des te meer support nodig hebben. Dit geldt niet alleen als je de bedrogen partner bent, ook als overspelige kan je flink van slag zijn. Misschien vind je het moeilijk om dierbaren te vertellen dat je bedrogen bent of bent vreemdgegaan, maar de kans is groot dat mensen uit jouw omgeving er zelf ook ervaring mee hebben. Je hoeft het niet aan de grote klok te hangen, maar een paar mensen in vertrouwen nemen, vergroot je draagkracht. Lukt dit niet, dan kun je een professional inschakelen. Ik begeleid ook veel individuen met problemen door overspel.
3 Voorkom dat er meer schade ontstaat
Een relatie raakt beschadigd door overspel. Die schade is vaak wel te herstellen, maar dat wordt moeilijker als de schade oploopt. Ik zie bijvoorbeeld in mijn praktijk dat de schade oploopt als er veel gelogen wordt of het contact met de derde doorgaat. Rond dat af als je je partner niet kwijt wilt of twijfelt. En zoek hulp als dat niet lukt. Ook zie ik dat de schade oploopt als er pijnlijke details worden gedeeld. Natuurlijk wil je weten wat er globaal gespeeld heeft en hoe je dat moet zien. Maar je kunt beter niet praten over seksuele details of berichten gaan lezen (soms is dit laatste wel helpend als je partner liegt of belangrijke zaken verzwijgt). Daar blijf je dan aan denken. Tot slot schaadt woede de relatie. Boosheid moet geuit kunnen worden, maar je partner hard raken helpt jullie niet verder.
4. Praat open en eerlijk met elkaar over het vreemdgaan
Hoe praat je met elkaar over het vreemdgaan? Je wilt weten wat er is gebeurd, waarom, wat dit allemaal betekent, of het wel is afgelopen. Je wilt misschien erover praten of je samen verder kunt en wilt. Dat zijn moeilijke gesprekken, voor beide. De een is gekwetst, vaak ook boos en bang voor wat hij te horen krijgt, de ander voelt zich schuldig, of geschrokken, of is boos over andere dingen. De stress loopt al snel hoog op bij de gesprekken, dat zie ik ook in mijn praktijk. Probeer de gesprekken te doseren en in de gaten te houden wanneer de stress te hoog oploopt. Als dat gebeurt gaat de een al snel aanvallen en de ander defensief reageren of afhouden. Dat heeft geen zin, dan moeten jullie beide weer even wat rustiger worden. Als dit moeilijk is, dan kun je hulp zoeken van een relatietherapeut. Ik begeleid stellen met EFT relatietherapie, een effectieve aanpak.
5. Zorg dat de wonden helen
Hoe groot de kwetsuur is, wisselt. Een affaire van jaren heeft meer impact dan een eenmalige misstap. Als het met een collega is, levert dit meer angst op, als het met een kennis of vrind(in) is, ben je dubbel verraden. Maar de impact hangt ook af van de ondergrond waarop het overspel landt: was je al kwetsbaar, onzeker of angstig, dan raakt dit je dieper. En zoals ik hierboven schreef: goede steun en troost, vermindert de impact. Vaak is het moeilijk dit te ontvangen van je partner, die kan heel onveilig voelen. Toch moet die uiteindelijk een grote bijdrage aan de heling leveren. Als je pijn en verdriet kunt uiten bij je partner en ziet dat hij zich echt in jou te verplaatst, mee kan voelen en oprecht berouwvol en warm reageert, dan is dit helend. Het verbetert ook het vertrouwen. Heling betekent stukje bij beetje de pijn en schok uit je lichaam laten met steun van iemand anders. Soms is therapie nodig.
6 Onderzoek waarom dit gebeurde
Waarom is dit gebeurt, als je dat weet, kun je ook iets veranderen. Wat zegt het vreemdgaan; over de overspelige, de relatie, of wat nog meer? Er is nooit één antwoord. Het kan bijvoorbeeld te maken hebben met een behoefte aan avontuur, spannender seks, een vrij gevoel willen. En tegelijk kan het ook te maken hebben met iets persoonlijkers: een midlife, zelfbeeld. Soms is het existentieel, dan speelt angst voor sterfelijkheid, gebrek aan zingeving of de zwaarte van verantwoordelijkheid voor je leven, een rol. En vaak heeft het (ook) te maken met de relatie, gemis van aandacht, bevestiging, liefde, gezien worden, je belangrijk of bijzonder voelen voor je partner, emotionele verbinding, seksuele intimiteit. Of je werd ineens verliefd, terwijl je daar niet naar op zoek was. Welke snaar werd geraakt? En altijd is de vraag: wat maakte dat je hier niet over praatte, er samen niet uit kwam, of geen andere oplossing zocht?
7 Werk aan het herstellen van vertrouwen
Als degene waar je aan gehecht bent, je verraadt, is dat een immense vertrouwensbreuk. Hoe moet je hem of haar ooit weer vertrouwen? Je hebt het nodig om te merken dat hij de ernst van de situatie ziet, er voor je is voor zover jij dat nu wilt, en zijn best doet om antwoorden te vinden. Het allerbelangrijkste is eerlijkheid. Ik heb stellen begeleid waarvan de overspelige niet wist met wie hij verder wilde, of verdriet had door de breuk met de ander, maar doordat hier open over werd gepraat en de tijd werd genomen, werden deze stellen juist weer closer. Vertrouwen krijg je niet door je partner (blijvend) te controleren. Op een gegeven moment gaat het ook om het risico nemen om te vertrouwen, de afstand te overbruggen, en met je angst te leren omgaan. Dat heeft ook tijd nodig.
8 Reflecteer samen op jullie relatie
Om relatie 2.0 te bereiken, is het helpend om samen te reflecteren op jullie relatie, en jullie beide rollen daarin. Kijk naar de sterke kanten, en ook naar de mindere kanten. Het is ook helpend om specifiek naar jullie communicatie te kijken: hoe communiceren jullie als iets fijn is? En als je iets niet fijn vindt? En hoe gaan jullie om met emoties en behoeften? Zijn jullie er bewust van, er open over? Kunnen jullie er goed op reageren? Andere thema’s zijn: Hoe zit het met macht? Wie is emotioneel sterker, of heeft meer financiële macht? Welk effect heeft dat? En in welke rollen zitten jullie misschien? Is de een bijvoorbeeld de afhankelijke en de ander re redder, of de een de degelijke en de ander de vrije geest? Dat kunnen beknellende patronen zijn. Het onderzoek heeft een positieve intentie. Het gaat er niet om een schuldige aan te wijzen, maar om te ontdekken wat er anders kan.
9 Zorg samen dat de relatie sterker wordt
Als je hebt ontdekt wat de kracht van jullie relatie is, hoe kunnen jullie dat dan meer benutten? En hoe willen jullie beide met de kennis van nu dat het wordt? Hoe willen jullie samen leven? Van welke beknellende rollen willen jullie af? Wat moet evenwichtiger? Hoe willen jullie je voelen in de relatie, wat helpt daarbij? We spreken allemaal verschillende liefdestalen, daarom is het nodig concreet te zijn. Ga moeilijke onderwerpen, zoals seks of geld niet uit de weg. En ook het overspel mag een onderwerp blijven, het zal er op den duur minder over gaan, maar het kan soms ineens weer top-of-mind zijn. Leer met die moeilijke momenten omgaan. Als het moeilijk is goed met elkaar te praten of om de relatie te versterken, dan kan relatietherapie helpen.
10 Kom samen tot een realistisch, genuanceerd verhaal over het overspel
Met alles wat jullie ontdekt hebben, kunnen jullie samen een nieuw verhaal over jullie relatie en het overspel construeren. Alle inzichten verwerken jullie in het verhaal van jullie relatie, waar nu het overspel ook bij hoort. Een goed narratief is niet zwart-wit, genuanceerd, heeft oog voor verschillende perspectieven en helpt je rust vinden. Ik hoor vaak dat mensen dachten dat hun relatie wel oké was, maar ontdekten dat er ook dingen niet goed zaten. Al die dingen horen bij het verhaal van jullie relatie. Hetzelfde geldt voor jullie beide. Ieder mens heeft heel persoonlijke behoeften en kwetsbaarheden, het is goed die van jezelf en elkaar te weten, dan kunnen jullie er rekening mee houden. Hopelijk wordt het een verhaal waarbij het overspel heeft geleid tot belangrijke inzichten en een relatie 2.0. Het blijft iets pijnlijks, maar wellicht hebben jullie ook jullie veerkracht ontdekt.
Een relatiecrisis door vreemdgaan kan tot groei leiden, van jullie beide en jullie relatie. Het hoeft geen eindpunt te zijn. Soms heb je bij de groei wat hulp nodig, samen of alleen. Ik ben gespecialiseerd in het begeleiden van mensen die problemen hebben door overspel. Ik bied coaching, therapie en relatietherapie.
