In relaties speelt je hechtingsstijl een grote rol. Zelden hebben partners dezelfde hechtingsstijl; dezelfde behoefte aan nabijheid versus vrijheid. Vaak heeft de een een angstige hechtingsstijl en veel behoefte aam verbinding en de ander een vermijdende hechtingsstijl en veel behoefte een ruimte. Ook kunnen beide een angstig-vermijdende hechtingsstijl hebben, dan verlangen beide naar intimiteit, maar vinden het ook eng. Wat vreemdgaan en hechtingsstijlen met elkaar te maken hebben, ontdek je hier.
Hechtingsstijlen gaan over je veilig voelen in je relatie. De een heeft daarvoor veel contact en intimiteit nodig. De ander juist veel ruimte. En alles daar tussenin. Dat zorgt dat de ene partner afstandelijk overkomt, en de andere juist claimend of kritisch. Als je een angstige hechtingsstijl hebt, kan je het gevoel hebben niet gezien te worden, niet belangrijk te zijn, niet goed genoeg te zijn voor je partner, of het gevoel hebben dat je partner je in de steek laat. Je begint dan vaker te mopperen, claimen, en kritiek te geven. Als je een vermijdende hechtingsstijl hebt en je niet genoeg ruimte voelt, trekt je je terug, gaat je uit verbinding. Dit zijn onbewuste processen, die tot veel onrust of afstand in de relatie kunnen zorgen. Degene die niet genoeg verbinding krijgt, kan vreemdgaan om zich minder alleen te voelen. Degene die meer behoefte aan autonomie heeft, kan vreemdgaan om zich vrijer te voelen. Vreemdgaan en hechtingsstijlen hebben dus alles met elkaar te maken. Echter, er speelt vaak wel meer dan alleen de hechtingsstijl. De context bij overspel is complex en veelzijdig.
De hechtingsstijlen
Er zijn twee hechtingsstijlen: veilige hechting en onveilige hechting. Binnen de onveilige hechtingsstijl wordt onderscheid gemaakt tussen de angstige hechtingsstijl en de vermijdende hechtingsstijl. In de volksmond spreekt men dan vaak over verlatingsangst en bindingsangst. Ook is er de angstig-vermijdende hechtingsstijl; dan voel je je niet vaak veilig in een relatie. De meeste mensen (60 à 70 procent) zijn echter veilig gehecht. Dat betekent dat je het gevoel hebt dat je op je partner kunt rekenen, ontspannen bent bij intimiteit en het gevoel hebt dat je ruimte kunt nemen voor jezelf. Je voelt je zowel bij intimiteit als vrijheid veilig. Een angstig gehecht persoon heeft veel bevestiging nodig: ben ik nog belangrijk voor jou, ga je nog voor mij, kan ik op je rekenen, ben je er voor mij? Een vermijdend gehecht persoon heeft juist veel behoefte aan ruimte om zijn eigen ding te doen en wordt gespannen bij teveel intimiteit. Als iemand veel aandacht vraagt, of emotioneel of persoonlijk, voelt dit voor deze persoon beklemmend.
Vreemdgaan en hechtingsstijlen
-
Veilig gehecht en vreemdgaan
Voor zover ik weet is niet onderzocht of mensen met een onveilige hechtingsstijl vaker vreemdgaan. Maar het zou wel logisch zijn. Een veilig gehechte partner kan in het algemeen goed aangeven wat hij nodig heeft in de relatie en neemt gedrag van zijn partner niet snel persoonlijk. Toch kan ook een veilig gehecht persoon intimiteit of juist ruimte tekort komen en verliefd worden op een ander. Want natuurlijk kan hij of zij zich ook alleen voelen, of onbelangrijk, niet gezien, of geclaimd, gepusht, of benauwd. Maar hij/zij heeft dit gevoel minder snel, hij/zij kan meer afstand en meer verbinding verdragen, voelt zich niet snel onveilig.
-
Angstig gehecht
Bij een angstig gehecht persoon zal een gebrek aan contact, aandacht, of waardering vaak een rol spelen in het overspel. Dat geeft het gevoel niet belangrijk te zijn voor de partner, niet de moeite waard te zijn, niet bijzonder te zijn voor de partner, of alleen te zijn. Om dit nare, onveilige gevoel te verminderen, staan ze onbewust open voor de aandacht van een ander.
-
Vermijdend gehecht
Bij een vermijdend gehecht persoon kan het claimgedrag van een partner een aanleiding zijn om vreemd te gaan. Om van het benauwde gevoel af te komen, wordt een partner met de vermijdende hechtingsstijl gevoelig voor de aandacht van een ander. In een affaire kan hij of zij zijn autonomie weer terugvinden, zich weer vrij voelen. Vrijheid voelt veilig.
-
Angstig vermijdend gehecht
Als je angstig-vermijdend gehecht bent, voel je je vaak niet prettig, niet veilig in je relatie. er is of teveel afstand, of teveel intimiteit. Je voelt je ofwel niet zeker genoeg van je partner en zijn/haar liefde of je voelt je benauwd. Diep van binnen verlang je naar liefde en nabijheid, maar je bent bang dat als de ander te dichtbij komt, jijzelf als het ware verdwijnt of dat je dan door de mand valt. Vaak ontstaat er dan een patroon van aantrekken en afstoten in de relatie. Deze mensen hebben vaak knipperlichtrelaties.
Een angstige met vermijdend gehechte partner
Deze combinatie zie je vaak. Angstige en vermijdend gehechte mensen trekken elkaar aan. Je herkent onbewust in de houding van de ander iets van vroeger – vaak is dat de houding van een vader of moeder naar jou -, iets wat vertrouwd is ook al was het misschien niet (geheel) veilig. Onbewust wordt die vertrouwdheid verwart met veiligheid. En voor je het weet val je op iemand met een tegengestelde hechtingsstijl. De ‘dans’ die je dan vaak ziet ontstaan is dat de partner die meer behoefte heeft aan verbinding zich opdringt of klagend wordt. De vermijdende partner neemt dan juist meer afstand, wat het opdringen of klagen weer versterkt, want de angstig gehechte partner wil bevestiging, enzovoort. Zo ontstaat er vaak een patroon die voor steeds meer afstand zorgt, waardoor het risico op overspel toeneemt. Dit betekent niet dat zo’n relatie niet kan werken, maar dat het afstemmen op elkaars behoeften en het uiten van je behoeften en gevoelens meer aandacht vraagt.
Hechtingsprobleem bij minnaar of minnares
Vaak heeft ook de minnaar of minnares een hechtingssprobleem. Vooral als zijn of haar moeder vroeger niet genoeg aandacht had en koud was, of depressief, verslaafd of onvoorspelbaar en onbetrouwbaar. De minnaar of minnares zoekt dan in een volwassen liefdesrelatie ook iemand op waar hij of zij niet helemaal op kan rekenen, bijvoorbeeld iemand die al bezet is. Dat voelt vertrouwd.
Hechtingsproblemen kunnen veranderen
Maar er is hoop, hechtingsproblemen kunnen verdwijnen door positieve ervaringen. Iemand met een angstige hechtingsstijl kan ontdekken dat zijn/haar partner wel emotioneel betrokken, ontvankelijk en toegankelijk kan zijn. En iemand met een vermijdende hechtingsstijl kan ontdekken dat intimiteit niet gevaarlijk is en niet betekent dat je niet jezelf kunt zijn of geen ruimte kunt krijgen. Voor alle mensen met onveilige hechtingsstijlen is het belangrijk om op een effectieve manier zijn/haar relatiebehoeften te uiten.
Heb je het gevoel dat hechtingsstijl een rol speelt bij vreemdgaan in jouw leven? Ik coach mensen met problemen door vreemdgaan en geef relatietherapie aan stellen met problemen door vreemdgaan.
